Roztargnienie.

Przez roztargnienie rozumie się zazwyczaj dwa odrębne zjawiska. Albo ma się na myśli nietrwałość, chwiejność i łatwą odwracalność uwagi, przy ustawicznym przeskakiwaniu z jednego przedmiotu na drugi, jak to bywa u dzieci i w pewnych stanach chorobliwych, albo też określenia tego używa się w innym znaczeniu, kiedy chodzi nie o chwiejność uwagi, lecz właśnie o zdolność jej intensywnego i wytrwałego skupienia na jednym przedmiocie do tego stopnia, że wszystko inne przestaje człowieka interesować. Odpowiedzi człowieka całkowicie pochłoniętego jednym przedmiotem, gdy go pytać o coś innego, mają charakter zdawkowy, byle jaki, “na odczepnego”. Wszystko, co nie jest bezpośrednio związane z przedmiotem uwagi staje się błahe, bywa załatwiane automatycznie, bezmyślnie, czasem niedorzecznie. W przesadny sposób zwykli humoryści przedstawiać to zjawisko, karykaturując “roztargnionego profesora”. Metod badania uwagi, poza omówionym powyżej tachistoskopem, jest bardzo dużo. Ich zespół wchodzi w skład tzw. psychologii klinicznej. Dla celów praktycznych wystarcza znajomość niektórych ważniejszych metod. Zaznaczyć jednak trzeba, że badając uwagę, badamy równocześnie mnóstwo innych funkcji i właściwości psychicznych człowieka, a przede wszystkim jego inteligencję.
ZABURZENIA UWAGI. Zaburzenia uwagi stanowią zagadnienie bardzo zawiłe, ponieważ czynności te zależą w wysokim stopniu od wpływu innych czynności psychicznych. Obniżenie ilościowe świadomości włącznie z zacieśnieniem jej pola prowadzą równolegle do szeregu zaburzeń uwagi: staje się ona mniej czujna, trwałość jej cierpi, jej przerzutność bywa upośledzona. Samo pojęcie zwężenia pola świadomości mieści już w sobie chorobliwą cechę znacznego zmniejszenia zakresu uwagi. Wszędzie, gdzie liczba jednocześnie możliwych skojarzeń ulega ograniczeniu, jak np. w zespołach organicznych, ale także w stanach znużenia, tam zmniejsza się też zakres uwagi. Zwiększona chorobliwie przerzutność uwagi w stanie maniakalnym oznacza zarazem zmniejszenie trwałości uwagi. Obniżenie trwałości uwagi w zespołach organicznych prowadzi do zwolnienia toku procesów myślowych, na czym z kolei cierpi czujność i przerzutność uwagi. W ciężkich zaburzeniach jakościowych świadomości, gdy związki myślowe ulegają rozerwaniu, uwaga w ogóle przestaje działać. Z powyższego widać, jak trudno jest zaburzenia uwagi usystematyzować. [patrz też: olejek arganowy do włosów, olejek do włosów, olejek jojoba ]