UWAGA. PRAWIDŁOWE CZYNNOŚCI UWAGI.

UWAGA. PRAWIDŁOWE CZYNNOŚCI UWAGI. Uwaga jest to kierowanie świadomości na spostrzegany przedmiot. Przedmiotem uwagi może być rzecz zewnętrzna albo nasz własny fakt psychiczny. Uwaga nie jest właściwie odrębnym procesem psychicznym, jak spostrzeganie, myślenie, uczucia, lecz jest pewną właściwością psychiki, pewną swoistą cechą wszystkich procesów psychicznych, która wynika ze struktury strumienia świadomości. Podstawą neurofizjologiczną zjawisk uwagi zdaje się być zbadane przez Pawłowa prawo indukcji procesów nerwowych. Jeżeli w korze mózgowej powstaje w pewnej okolicy ognisko pobudzenia, to w okolicach otaczających następuje proces hamowania. Pobudzenie to rozchodzi się więc równomiernie po całej korze. Tam gdzie powstają optymalne warunki pobudzenia, znajduje się w danej chwili twórcza okolica kory. Z nią też – przypuszczać należy – wiąże się najbardziej jasna praca świadomości. Według słów Pawłowa (za Iieplowem) gdyby można było widzieć przez czaszkę i gdyby miejsce wielkich półkulo optymalnej pobudliwości świeciło się, to zobaczylibyśmy u myślącego, świadomego człowieka, jak po wielkich półkulach przesuwa się stale zmieniająca się pod względem kształtu i wielkości jasna plama o dziwacznie nieprawidłowych zarysach, otoczona na całej pozostałej przestrzeni półkul mniej lub bardziej wyraźnym cieniem. W zjawiskach uwagi widać istotnie selektywny charakter świadomości: jeżeli zwracam uwagę na jeden przedmiot, to tym samym odwracam ją od wszystkich innych. Cecha ta nosi nazwę jednokierunkowości uwagi. Fizjognomika notuje pewne cechy mimiczne napinania uwagi. Gdy chodzi o czynność spostrzegania zjawisk zewnętrznych, to następuje szereg współruchów przystosowawczych, towarzyszących wpatrywaniu się, nasłuchiwaniu, wąchaniu itd. Przy obserwacji stanów psychicznych własnych całe ciało nieruchomieje, wszystkie zbędne ruchy ulegają zahamowaniu, oczy nieruchomieją jak podczas patrzenia w dal, tak aby otaczające przedmioty nie odwracały uwagi. Przy napiętej uwadze oddech staje się powierzchowniejszy i rzadszy, wdechy stają się krótsze, a wydechy dłuższe. Przy krótkotrwałym, silnym napięciu uwagi następuje czasem zupełne wstrzymanie oddechu, zwykle w ustawieniu wdechowym klatki piersiowej. Patrzymy wtedy lub słuchamy, wstrzymując oddech. Podane powyżej zjawiska zawierają szereg określeń, świadczących o aktywnym posługiwaniu się uwagą. [więcej w: wzorcowanie mierników, wzorcowanie mierników do włosów, wzorcowanie mierników na włosy ]