Walka z gruźlicą.

W r. 1898 Seweryn Sterling zakłada w Łodzi w szpitalu im. Poznańskich pierwszy osobny oddział dla chorych piersiowych. W r. 1900 powstaje we Lwowie z inicjatywy Tomasza Januszewskieqo Stowarzyszenie budowy ludowych domów zdrowia (lecznic) dla dotkniętych gruźlicą, zreformowane po 4 latach w Stowarzyszenie dla zwalczania gruźlicy. W r. 1908 powstaje Warszawskie Towarzystwo Przeciwgruźlicze. W 1908 r. powstaje pierwsza na ziemiach polskich poradnia przeciwgruźlicza w Warszawie, a w r. 1914 z inicjatywy Tomasza Janiszewskiego w Krakowie. W r. 1917 Tomasz Janiszewski pierwszy wprowadza w Polsce pracę jako metodę o wielorakim znaczeniu w walce społecznej z gruźlicą (w sanatorium barakowym dla inwalidów wojennych w Prądniku Białym pod Krakowem). Takie były na ziemiach polskich najgłówniejsze zdobycze walki społecznej z gruźlicą w okresie do r. 1918. Odzyskanie niepodległości stworzyło warunki do opracowania nieskrępowanego interesami zaborców planu do jego realizowania, Niestety, straciliśmy duże czasu i zmarnowaliśmy sporo grosza publicznego wskutek braku skoordynowania akcji budowy zbytkownych sanatoriów, nieprzemyślanych posunięć itd. Niemniej zważywszy zniszczenie kraju przez wojnę, powszechną nędzę i konieczność budowy wszystkiego od podstaw, uznać należy, że dorobek, osiągnięty w akcji zwalczania gruźlicy w okresie od r. 1918 do r. 1939 był znaczny. Zanim go omówię, pragnę podkreślić, że dla osiągnięcia w krótkim czasie dużych wyników należy oprzeć akcję przeciwgruźliczą na tych samych zasadach, które z wielkim powodzeniem zastosowano w innych krajach. Są to: 1. podniesienie kultury ludności wiejskiej i miejskiej przez szerokie uświadamianie i krzewienie zasad higieny, podniesienie zamożności ludności oraz zdrowotności kraju w ogóle; 2. planowa akcja przeciwgruźlicza na wsi i w miastach ze szczególnym uwzględnieniem niemowląt, dzieci i młodzieży stanowiących 43,1% całej ludności; 3. racjonalne wychowanie fizyczne dzieci i młodzieży dla podniesienia ich oporności na zakażenie gruźlicze; 4. należyta jakościowo i ilościowo rozbudowa na wsi i w miastach arsenału przeciwgruźliczego zapobiegawczego i leczniczego z poradniami przeciwgruźliczymi na czele jako ośrodkami całej akcji przeciwgruźliczej; 5. wybitny udział w zwalczaniu gruźlicy czynnika społecznego; 6. skoordynowanie pracy zapobiegawczo-leczniczej wszystkich instytucyj rządowych i społecznych, uczestniczących w zwalczaniu gruźlicy, a także całego arsenału przeciwgruźliczego (poradni, sanatoriów itd.); 7. zwalczanie gruźlicy zwierzęcej; 8. zapewnienie akcji przeciwgruźliczej drogą ustawodawczą niezbędnych funduszów oraz egzekutywy. Jak dużo mieliśmy do zrobienia, świadczy o tym chociażby głód mieszkaniowy i przeludnienie mieszkań, które wybitnie sprzyjają szerzeniu się zakażenia gruźliczego. Tak, według danych Głównego Urzędu Statystycznego w mieszkaniach jednoizbowych i dwuizbowych gnieździło się w roku 1931 w Polsce 64,7ro, czyli % całej ludności miejskiej a w Łodzi nawet 79010. Jeszcze rozpaczliwiej przedstawiała się sprawa, jeżeli uwzględnić gęstość zaludnienia: w mieszkaniach jednoizbowych w r. 1931 mieściło się w całej Polsce w miastach średnio 3,9 osób na izbę, w Warszawie nawet 4, a na wsi w całej Polsce 4,8. [podobne: usg poznan, moringa herbata, zabiegi falą uderzeniową ]